De griepprik: ook voor atleten?

Inleiding
Elke winter weer vallen er atleten uit door de griep. Vaak denken mensen dat een griep iets onschuldigs is, waarbij de patiënt er na een paar dagen onder de wol wel weer bovenop is.

Fatale gevolgen
Het is voor de meeste mensen echter onbekend dat in ons land elk jaar ongeveer twintigduizend mensen als gevolg van de griep in het ziekenhuis belanden en dat griep voor meer dan tweeduizend mensen per jaar fatale gevolgen heeft. Voor de risicogroepen: hartpatiënten, nierpatiënten en mensen die suikerziekte of mensen die een verminderde weerstand hebben wordt de griepprik voorgeschreven.

De griepprik
Helaas laten de meeste mensen voor wie griep riskant kan zijn zich niet inenten. Daarom voert de Nederlandse Influenza Stichting een landelijke voorlichtingscampagne over het nut en -voor sommige mensen- de noodzaak van een griepinjectie.

Ook onder (oudere) atleten kunnen personen zijn die in een van de risicogroepen vallen en dus een verhoogd risico lopen op een griepinfectie al dan niet met complicaties. Daarnaast is het bekend dat door intensief sporten het afweersysteem van de sporter minder goed kan gaan werken, waardoor de weerstand kan dalen en het griepvirus eerder kan toeslaan. Er zijn zeer veel soorten virussen die griep kunnen veroorzaken. Over de gehele wereld zijn er 'uitkijkposten', waar deskundigen de plaatselijk voorkomende griepvirussen inventariseren en onderzoeken.

Daardoor is goed (maar helaas niet perfect) te voorspellen welke typen griepvirussen in de komende winter in Nederland zullen rondwaren. De griepprik bevat doodgemaakt en in stukjes gehakt griepvirus van het type dat wordt verwacht. Het afweersysteem in het lichaam reageert daarop en maakt afweerstoffen, die speciaal op dat type griepvirus inwerken. Als iemand dan later in aanraking komt met dat virus, maken de afweerstoffen het direct onschadelijk. Een griepprik beschermt dus niet tegen alle soorten griepvirus. Er bestaat een kleine kans dat iemand die een griepprik heeft gehad toch de griep krijgt, doordat er een onverwacht griepvirus in Nederland rondwaart', of doordat de persoon verre reizen (trainingskampen!) maakt naar een gebied waar andere griepvirussen voorkomen dan in Nederland.

Griep en verkoudheid
Griep en verkoudheid zijn aandoeningen waarmee we in ons klimaat regelmatig te maken hebben. In de koude, vochtige jaargetijden, als onze weerstand extra wordt beproefd, komen deze aandoeningen het meest voor. Bij griep en verkoudheid zijn de slijmvliezen van de bovenste luchtwegen ontstoken. Hoesten, niezen, keelpijn, hoofdpijn en tranende ogen zijn daarvan het gevolg. Eigenlijk is het gehele lichaam erbij betrokken: koorts, spierpijn, een algeheel gevoel van slapte zijn veel voorkomende verschijnselen. Griep is het gevolg van een (epidemische) besmetting door een griepvirus. Verkoudheid daarentegen wordt veroorzaakt door een virus dat onder normale omstandigheden al in het lichaam aanwezig is, maar die pas bij verlaging van de weerstand of andere abnormale omstandigheden klachten zal veroorzaken. Ook voor het griepvirus kan men, afhankelijk van de lichamelijke conditie, meer of minder vatbaar zijn. Voor een goed herstel van een griep of verkoudheid is het uiteraard belangrijk voldoende rust te nemen (zo nodig bedrust), veel te drinken en gezond te eten.

Wat is griep?
Griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus en wordt verspreid door hoesten of niezen. Het griepvirus is een klein bolletje, waarvan de buitenste 'schil regelmatig verandert. Daardoor verrast het ons afweersysteem telkens opnieuw. Er zijn gradaties in de hevigheid waarin je griep kunt krijgen. Soms heb je echt alle verschijnselen; van hoesten, rillen, niezen en overal pijn tot hoge koorts en overgeven. In andere gevallen voel je je alleen maar ellendig en heb je het koud en warm tegelijk.
Een echte griep slaat binnen een paar uur toe, meestal met een bonzende hoofdpijn, hoge koorts en spierpijn over je hele lichaam. Soms komt er ook nog een droge hoest bij en is je keel rood en pijnlijk. Elke winter krijgt ruim 1 op de 20 mensen griep. Voor atleten is dat een ramp, want het betekent zeker één of meerdere weken niet kunnen trainen.

Wat helpt er tegen?
Niets! Als je eenmaal griep hebt zit er niets anders op dan het uit te zieken. Neem vooral veel bedrust en drink veel. Tegen de pijn en de koorts kun je eventueel pijnstillende en koortsverlagende middelen zoals een tabletje aspirine of Ibuprofen innemen, maar die versnellen het genezingsproces niet.

Voorkomen
Ongeveer 80 procent van alle mensen die een griepprik hebben gehad krijgen die winter geen griep. Als besloten wordt deze griepprik te laten zetten, is eind oktober / begin november daarvoor de beste tijd. Diegenen die toch ziek worden, krijgen de griep dikwijls minder ernstig en hebben minder kans op complicaties. Een griepprik is geen middel tegen verkoudheid of een andere virusziekte.

De prik en bijwerkingen
Ongeveer 1 op de 5 mensen krijgt op de plek van de injectie (de bovenarm) een dag of twee een rode, gevoelige plek. Er wordt wel eens beweerd dat je van de griepprik een paar dagen een grieperig gevoel krijgt of zelfs de griep. Dat kan niet omdat er geen levend virus wordt gebruikt.

Wel of niet een injectie?
Voor mensen uit een van de zogenaamde risicogroepen kunnen de gevolgen van griep zeer ernstig zijn. Zij kunnen bijvoorbeeld longontsteking of een hartinfarct krijgen, of het bloedsuikergehalte kan ontregeld worden. Ook langdurig kwakkelen met allerlei nare kwaaltjes komt voor. Voor deze mensen is de griepprik dus erg belangrijk. Voor patiënten uit deze groepen wordt de griepprik voorgeschreven en hij wordt volledig vergoed door een ziekenfonds of particuliere verzekeraar. Ook voor hard trainende (duur)atleten kan het zinvol zijn om een griepinjectie te halen. Zeker als zij de voorgaande jaren griep hebben gehad. Atleten die niet tot de bovenbeschreven risicogroepen behoren, moeten de prik wel zelf betalen. Nogmaals: als er in overleg met de huisarts besloten wordt deze griepprik te laten zetten, is eind oktober / begin november daarvoor de beste tijd.

Als er na het lezen van dit artikeltje nog vragen zijn over de griepprik raadpleeg dan de huisarts.

Bovenkant pagina
Medisch overzicht
Startpagina
Laatst bijgewerkt op: 07.07.2003